آموزش کاشت خيار در گلخانه

● نحوه کشت:

پس از انتخاب بذر بايد فکر نحوه کشت باشيم به طور کلي در مقابل ما دو راه براي کشت بذر قرار دارد. يکي کشت مستقيم و کشت به صورت خزانه که از اين دو راه به خاطر صرفه جويي در استفاده از امکانات گلخانه اي و مراقبت بيشتر و بهتر تا جوانه زدن٬ بهتر است از کشت در خزانه بهره گيري کرد. براي کشت مستقيم زمين بايد رطوبت کافي داشته و به اصطلاح گاورو باشد و بهتر است زير و روي بذر به مقدار مورد نياز بيته موس ريخته شود. بهترين خاک براي کشت در گلدانهاي نشاء ماده اي طبيعي به نام بيته موس مي باشد که در بازار انواع خارجي و ايراني آن يافت مي شود.اگر محل قرار گرفتن سيني نشاء داراي ۳۰ درجه سانتي گراد حرارت بوده و نور و رطوبت کافي وجود داشته باشد پس از ۵ تا ۷ روز بذر جوانه مي زند و چنانچه شرايط مناسب نبوده و عوامل نور و گرما و رطوبت به صورت دلخواه نباشد اولا در زمان جوانه زني تاخير ايجاد مي شود و ثانيا در جريان رشد گياه نيز اختلالاتي پديدار خواهد شد. توصيه مي شود اين نوع بذرها را به علت گراني آنها ۲۴ ساعت قبل از کاشت در زمين و يا گلدان در يک پارچه نخي و يا پنبه اي در دماي ۳۰ درجه سانتي گراد نگهداري کرد. بايد دقت کرد قبل از اين کار بذرها ابتدا در آب ولرم خيسانده شوند از طرفي بايد مراقبت هاي لازم را به عمل آورد تا گياه جوان بدون آفت و بيماري به زمين منتقل شود.

● انتقال نشاء به زمين اصلي:

وقتي بذرها سبز شدند و رشد کافي نمودند بايد آنها را به زمين گلخانه منتقل کنيم.بدين منظور حفره هايي که با فاصله معين و بر اساس تراکم بوته در متر مربع محاسبه شده است بر روي بسترها تعبيه مي کنيم که دقيقا به اندازه حجم خاک گلدانهاي سيني نشاءمي باشد. آنگاه با احتياط کامل نشاء را همراه با خاک گلدان از گلدانها جدا کرده و در حفره ها قرار مي دهيم.در اينجا بايد مراقب باشيم تا به ريشه ها آسيبي وارد نيايد. بعد از انتقال نشاء به زمين آبياري را شروع مي کنيم . به ياد داشته باشيم مدت قرار گرفتن نشاء در گلدان نبايد از حد معمول تجاوز کند زيرا در اين صورت است که ريشه به علت حجم کم خاک دچار مشکل شده و از رشد طبيعي باز مي ماند و در نتيجه گياه از ابتدا ضعيف خواهد بود و پس از آن هم رشد درستي نخواهد داشت.

● تراکم بوته ها:

به منظور دستيابي به بيشترين برداشت محصول از متر مربع تراکم بوته ها حائز اهميت است.بعضي از کشاورزان و گلخانه داران بر اين باورند که اگر تعداد بوته در واحد سطح بيشتر باشد محصول بيشتري مي توانند برداشت کنند.بر اساس تجارب بدست آمده در گلخانه هاي خاکي براي واريته هاي موجود تراکمي برابر با ۷/۱ تا ۳ بوته٬ بنابر تجربه شخصي فصل کاشت و نوع واريته از نظر کوچکي و بزرگي برگ در نظر مي گيرند که در اين مورد مي توان از کشاورزان با تجربه و کارشناسان مربوطه کمک گرفت. ناگفته نماند که اين کار دلايل فني و مهمي دارد که از جمله مي توان ميزان نوردهي و جذب مواد مغذي خاک در فصول سرد را نام برد.پس به خاطر اينکه بوته ها از نور کافي برخوردار بوده و رشد مناسبي داشته باشند بايد به گونه اي کاشت شوند که به روي يک ديگر کمتر سايه بياندازند و به عبارتي ديگر موجب جلوگيري از تابش نور کافي به گياه نشوند از طرفي در فصول سرد ميزان غذا رساني خاک به ريشه کمتر مي شود و اگر تراکم هم در چنين وضعيتي زياد باشد طبيعي است که به ريشه مواد کافي نخواهد رسيد

● آبياري اوليه:

براي آبياري گلخانه بهتر است از سيستم تحت فشار به صورت قطره اي استفاده کنيم.در اين روش که بهترين نوع آن استفاده از نوارهاي آبياري است که از حدر رفتن آب جلوگيري مي کند. بر اساس برنامه اي منظم به آبياري گياه خواهيم پرداخت زيرا آبياري به صورت سنتي ضمن بالا بردن مصرف آب و همچنين رطوبت گلخانه مواد غذايي در خاک را شسته و دسترسي ريشه را به اين مواد کم کرده.شايان ذکر است که آبياري گياه بر اساس سن گياه بافت خاک و زمان مصرف متفاوت است. براي مثال مي توان گفت که خاک در زمستان به آب کمتري نيازمند است تا در فصل تابستان ولي در هر صورت بايد به طور يکنواخت و دوره هاي منظم آبياري کرد و مسلما در خاک هاي سبک مقدار آبياري کمتر و فاصله زماني بين آن نيز کمتر خواهد بود. توصيه مي شود در هنگام آبياري زمين را براي مدت طولاني به حالت اشباع قرار ندهيم و حتما رطوبت ۲۵ درصدي را در فاصله دو آبياري رعايت نماييد به عبارت ديگر براي تناوب آبياري٬ زماني اقدام به آبياري نماييد که رطوبت خاک به ۲۵٪ رسيده باشد ضمنا اين را هم بدانيد که گياه خيار در زماني که به گلدهي مي رسد نياز بيشتري به آب دارد. برخي از کشاورزان معتقدند بعد از اينکه گياه جوان ۴ برگ حقيقي خود را کامل کرد بايد يک دوره تشنگي به گياه داد.چون اعتقاد دارند ريشه گياه در حالت تشنگي به طور طبيعي به دنبال يافتن آب به عمق خاک نفوذ مي کند و اين حرکت ريشه باعث افزايش حجم ريشه مي شود. به هر حال گياه پس از دوره تشنگي و آبياري پس از آن رشد سريعي خواهد داشت. در زمان رشد بوته بايد نخهاي گلخانه را آماده کرده و بر فراز بوته ها به سيم هاي مهار در فضاي سقف گلخانه متصل نمود تا در هنگام رشد سريع بوته ها به طور منظم به دور نخ ها بسته شود براي بستن بوته ها به دور نخ ها روش هاي مختلفي وجود دارد مي توان پائين نخ ها را به سيم مهار در پائين گياه بست و يا اينکه نخ اضافه را به دور قرقره هاي سيمي پيچانده و بر روي سيم مهار قرار داد و يا اينکه به وسيله کليپس هاي مخصوص که به اندازه قطر ساقه گياه است و به انتهاي نخ ها بسته مي شود ارتباط ساقه و نخ را بدون گره زدن به گياه برقرار نمود شايان ذکر است که نبايد در مرحله نخ کشي بي توجهي نمود زيرا غفلت در اين کار باعث شکستن ساقه گياه مي شود و سبب آسيب جدي به گياه خواهد شد. آبياري:آبياري گلخانه براي خاک هاي سبک مي تواند به روش نشتي باشد يعني با ايجاد جوي و پشته آبياري صورت مي گيرد. در صورت استفاده از سيستم هاي قطره اي که با لوله هاي مخصوص صورت مي گيرد نيازمند يک محاسبه دقيق هستيم زيرا معمولا وسط خط لوله از فشار آب کمتري برخوردار است و به اين علت آبياري به صورت يکنواخت انجام نمي شود.آبياري قطره اي بايد به صورتي باشد که پيازرطوبتي بين دو قطره چکان به يکديگر متصل شود . همانطور که مي دانيد روزانه مقدار معيني اب زمين تبخير مي شود که بايد در موقع مناسب تامين گردد.در صورتي که نسبت به آب يک منطقه مشکوک باشيم با آزمايش آب تصميم نهايي را اتخاذ مي کنيم مقادير مجاز EC در آب براساس ميلي موس تامين مي شود EC کمتر از ۱ بسيار خوب EC بين ۱ تا۲ مناسب و EC ۲ تا ۳ کمي زياد EC ۳ تا ۴ زياد و EC بالاتر از ۴ بسيار زياد غير قابل قبول مي باشد. هرس اوليه:در بته خيار تا زماني که ارتفاع گياه به ۳۰ سانتي متر نرسيده هيچگونه هرسي را انجام نمي دهيم . اما پس از اينکه بوته به ارتفاع ۳۰ سانتي متري رسيد شاخه هاي فرعي و ميوه و گلهاي آن را به تدريج حذف مي کنيم. با اين کار به گياه اجازه مي دهيم که تمام انرژي توليدي توسط گياه صرف رشد ساقه و برگهاي اوليه شود و بدين وسيله گياه قوي و شاداب باشد از ارتفاع ۳۰ سانتي متر به بعد شاخه هاي فرعي را حذف کنيم ولي با توجه به فصل کاشت و نظر برخي کارشناسان و کشاورزان با سابقه برخي به شاخه هاي فرعي اجازه مي دهند رشد نمايند و بر اساس واريته و فصل کاشت طول شاخه هاي فرعي را تنظيم مي کنند. قابل ذکر است که در فصل بهار جوانه انتهايي شاخه هاي فرعي را بعد از ظهور برگ پنجم حذف مي کنند به ياد داشته باشيد که هرس اوليه گياه تاثير مستقيم و بسيار خوبي در رشد و بار دهي بوته خواهد داشت البته مشروط بر اينکه به طور صحيح و اصولي انجام گيرد.

● برداشت محصول:

از مواردي که بايد در انجام آن دقت بسياري کرد تا آسيبي به گياه وارد نشود نحوه چيدن خيار از بوته است که به دلايلي با اهميت است شيوه اصولي و صحيح چيدن خيار از بوته اين است که آن را به سمت بالا کشيده تا بدين وسيله از ساقه جدا شود اين عمل باعث مي شود که بقايا يا دنباله ميوه بر روي ساقه باقي نماند زيرا باقي ماندن اين قسمت بر روي ساقه باعث پوسيدگي ساقه مي شود و از طرفي دنباله ميوه علاوه بر اينکه وزن ميوه را سنگين تر مي کند باعث جلوگيري از نرم شدن سريع ميوه هم مي شود امروزه در اکثر گلخانه ها ديده مي شود که خيار را به وسيله قيچي از شاخه جدا مي کنند اين کار زماني مي تواند مشکل آفرين باشد که قيچي آلوده به بيماريهاي قارچي و ويروسي خاصي باشد. در اين حالت امکان انتقال بيماري از يک بوته به بوته ديگر زياد است. بد نيست بدانيد به تازگي دستگاهي اختراع شده است که به وسيله اشعه مي تواند ميوه را از ساقه جدا کند.ولي تا زماني که دسترسي به اين وسائل امکان پذير باشد بهتر است حتاالمقدور ميوه با دستکش چيده شود ضمنا از ابزارهايي استفاده کنيد که اطمينان داشته باشيد آلوده نيستند. پائين کشي بوته ها:زماني که بوته ها به سقف مفيد گلخانه مي رسند بايد پائين کشيده شوند.نکته اي که در اين دوره حائز اهميت است هرس برگهاي فرسوده تر و پير تر در طول دوره برداشت است.به طوري که هنگام پائين کشيدن بوته برگهاي پائيني ضمن اينکه عمر خود را سپري کرده اند تعداد کمي نيز براي هرس کردن باقي مانده باشد. بايد همواره به ياد داشته باشيد که هرس برگهاي فرسوده در هر نوبت نبايد بيش از ۳ برگ در بوته باشد و حداقل ۱۸ تا ۲۵ برگ روي بوته باقي بماند. هرس برگ هاي فرسوده بايد در طول دوره و به تناوب انجام گيرد که در هنگام پائين کشي مشکلي پيش نيايد و ضمنا متوجه باشيم برگهايي که هرس مي کنيم نبايد از تعداد برگهاي توليد شده بيش تر باشد. به هر حال بعد از هرس برگ هاي مسن تر و رسيدن بوته به سقف٬ ۳ روش براي هرس بوته خيار مرسوم است. اول اينکه با حذف برگهاي پائيني و شل کردن نخ ها از قرقره که به سيم مهار متصل است ساقه را به صورت گرد در روي زمين قرار داده البته گاهي ساقه ها به جاي اينکه روي زمين قرار گيرند بر روي شاسي هاي مخصوصي که با فاصله ۵۰ سانتي متر تعبيه شده اند قرار مي گيرند. زماني که بوته به انتها مي رسد به دو شاخه فرعي اجازه مي دهيم که رشد خود را ادامه دهند و دوباره به سمت پائين حرکت کنند.اين دو شاخه فرعي را مانند شاخه هاي اصلي در نظر مي گيريم و پس از رشد اين شاخه ها جوانه اي انتهايي شاخه اصلي را حذف مي کنيم و سوم اگر در پايان فصل کشت با فرا رسيدن هواي گرم مصادف باشد مي توان به جاي پائين کشيدن بوته ها آن را بر روي سيم ها انداخته تا مانند سايباني در گلخانه عمل کند در اين حالت بايد کاملا مراقب بود که بوته ها در موقع خم شدن شکسته نشوند و بعد ها دچار ضايعات و بيماري نگردند.

کلمات کليدي :
———————-
کاشت خیار- آموزش کاشت خیار- نحوه کشت خیار- انتقال نشاء خیار به زمین اصلی- تراکم بوته های خیار- آبیاری اولیه خیار- برداشت خیار-
———————-

تلفن تماس : 09199762163 – 09120578916